ಮಿತ್ತ್ ನೀಲಿ ಆಕಾಶೊದ ಕುಬಲ್, ಸುತ್ತ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಘಟ್ಟೊದ ಕೋಟೆ, ಅಟಾರ ಸೋಜಿಗದ ಕಡಲೇ ಜಾಲ್, ಸಾಲ್ ಸಾಲ್ ಕಂಗ್, ತಾರೆ, ಬಾರೆಲ್ನ ತೋಟ, ಅಲ್ಪಲ್ಪ ತೋಜುನ ಒಡಿಲ್ದ ಇಲ್ಲುಲು, ಪೆತ್ತ ಕೈ ಕಂಜಿ,ಸಾನೊ-ಗುಂಡ, ನಾಗ ಬನ ದೈವ ದೇವೆರ್, ಉಂದೇ ಎನ್ನ ಪೊರ್ಲಗಂಟ್ದ ತುಳುನಾಡ್.
ಕುಡ್ಲ - ಒಡಿಪು-ಕಾಸ್ರೋಡು, ಮಂಗಳೂರು ರಾಜ್ಯ-ಬಾರ್ಕೂರು ರಾಜ್ಯ, ಆಳುಪೆರ್-ಸಾವಂತೆರ್-ಚೌಟೆರ್-ಬಂಗೆರ್-ಬಳ್ಳಾಲೆರ್,ಸತ್ಯನಾಪುರೊತ ಅಪ್ಪೆ ಸಿರಿ, ಒರಿ ಕುಮಾರೆ, ಸೊನ್ನೆ-ಗಿಂಡೆ, ಅಬ್ಬಗ-ದಾರಗೆರ್,ಮುಲ್ಕಿ ಸೀಮೆದ ಬೀರ ಬಾರೆರ್,ಸತ್ಯೊಡು ಬತ್ತಿನಕಲೆಗ್ ತಿಗಲೆಡ್ ಸಾದಿ ಕೊರಿನ ಕೋಟಿ-ಚೆನ್ನಯೆರ್, ಅಜಾನುಬಾಹು ಅಗೋಳಿ ಮಂಜಣ್ಣೆ, ಕಪಟದಾಂತಿ ಕಲ್ಕುಡೆ, ಅನ್ಯಾಯೊನು ದಂಟ್ ದ್ ನ್ಯಾಯೊಗು ತರೆ ಕೊರಿನ ಬಬ್ಬು, ಕಟೀಲ್ದಪ್ಪೆ ಕಾರ್ ಊರಿನ ಜಾಗ, ಪಂಚದುರ್ಗೆಲು ನೆಲೆಯಾಯಿನ ಬಪ್ಪನಾಡ್, ಧರ್ಮೊನೇ ಭೂಲೋಕೊಗು ಜತ್ತ್ ಬತ್ತಿನ ಕುಡುಮ,ಕನಕಗ್ ಒಲಿಯಿನ ಒಡಿಪುದ ಕೃಷ್ಣೆ, ಭಕ್ತಿಗ್ ಮೆಚ್ಚಿದ್ ಉಂಡಿನ ಉಂಡಾರ್ದ ವಿಷ್ಣುಮೂರ್ತಿ, ಪುತ್ತೂರ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರೆ, ರಾಜನ್ ದೈವ ಜುಮಾದಿ-ಜಾರಂದಾಯೆ,ತಿಬಾರ ಕೊಡಮಣೆತ್ತಾಯೆ,ಸಾರ ಮಾನ್ಯ ದೈವೊಲು ನೆಲೆ ಊರಿನ ಜಾಗ ಉಂದು, ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್.
ಅರಲ್ದಿ ಪುರ್ಪದ ಲೆಕ್ಕ, ಬೊಳ್ಳಿ ಮೆನ್ಕುನ ಲೆಕ್ಕ, ಪರಪುನ ಸೆಲಿ ನೀರ್ದಲೆಕ್ಕ, ಬೊಳ್ಯನೆ ನೊರೆ ನೊರೆ ಪೇರ್ದಲೆಕ್ಕ ಉಪ್ಪುನ ಭಾಷೆ ನಮ್ಮ ತುಳು. ವಾ ಅನಾದಿ ಕಾಲೊಡು ಈ ಭೂಮಿದ ಉದಯವಾಂಡಾ, ವಾ ಕಾಲೊಡು ಮನುಷ್ಯೆರ್ ಪದೊಕುಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಪಾಡ್ದ್ ಭಾಷೆನ್ ಪುಟ್ಟಾಯೆರಾ, ಆ ಏನಿ ಕಾಲೊರ್ದಿಂಚಿ ಇತ್ತಿನ ಭಾಷೆ ನಮ್ಮ ತುಳು. ಸಾರ ಜನೊಕುಲು ತೊರ್ತೆರ್, ಏತೋ ರಾಜೆರ್ ನಮ್ಮ ದೊಂಡೆಗ್ ಬೇತೆ ಭಾಷೆಲೆನ್ ತಲ್ಲಾಯೆರ್, ಕಟ್ಟಿ ಸೆರಂಗ್ದ ಗಂಟ್ ಡ್, ಬೆಚ್ಚ ಮಟ್ಟೆಲ್ಡ್ ದೆಂಗಾವೊಂದು ಒರಿತೊಂದು ಬತ್ತ ನಮ ಈ ಭಾಷೆನ್. ರಾಜೆರೆ ಕಾಲ ಪೋಂಡು, ಪ್ರಜೆಕುಲು ರಾಜೆರಾಯೆರ್, ದೇಶೊದ ಕಲ್ಪನೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್, ಅಖಂಡ ಭಾರತ ಆಂಡ್, ಒಂಜಿ ತುಂಡು ಅರಿವಾಣೊದಾತ್ ಮಲ್ಲ ತುಳುನಾಡ್ ನ್ ಒಡೆಗ್ ಗೊಡ್ಯಾವುನುಗೆ? ತುಳುವೆರ್ ಮಲ್ಲ ಉಡಲ್ದಕುಲು! ಎಂಕುಲು ಬೇತೆನೇ ಉಪ್ಪುವ ಪಂಜೆರ್.ಪೇರ್ಗ್ ನೀರ್ ಸೇರಿಲೆಕ್ಕ, ತುಡರ್ಗ್ ಎಣ್ಣೆ ಸಾಂಗ್ ಕೊರಿಲೆಕ್ಕ, ಭೂಮಿ ಆಕಾಶೊದ ಲೆಕ್ಕ ಒಟ್ಟುಗೇ ಉಪ್ಪುವ ಪಂದ್ ತನ್ನಿಲ್ಲ ಕುಬಲ್ನ್ ದರ್ತ್ ದ್, ರಡ್ಡ್ ಪಾಲ್ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಪಟ್ಟಿಯೆರ್. 1956 ಕ್ಕ್ ತುಳುನಾಡ್ ದರಿಂಡ್, ಆಂಡಲಾ ತುಳುವೆರೆ ಮನಸ್ ದರಿಯಿಜಿ. ತುಳುವೆರ್ ವಾ ಒಂಜಿ ದಾಸ್ಯೊದ ಬದ್ಕ್ ನ್ ಬದುಕೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಪಂಡ ತುಳು ಒಂಜಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾಷೆನೇ ಅತ್ತ್, ಅವು ಕನ್ನಡದ ಉಪ ಭಾಷೆ ಪಂಡಲಾ ಮನಿತ್ಜೆರ್. ಪದ ಪದೊಕುಲು ದಿಂಜಿದಿ ಈ ಪೊರ್ಲಗಂಟ್ ದ ಭಾಷೆಗ್ ಆನಿಯೇ ಕೋಂಪರೆ ಗುಂಡಿ ಅಗೆಪುನ ಅಟ್ಟನೆ ಆಂಡ್.
ಪಂಚ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಲೆಡ್ ತನ್ನವೇ ಆಯಿನ ಪುಗರ್ತೆನ್ ಪಡೆಯಿನ ಭಾಷೆ ಇನಿ ತಾದಿಗ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್, ಸಾಲೆಡ್ ತುಳು ಕಲ್ಪುನ ದೂರದ ಪಾತೆರ ಆಂಡ್. ತುಳು ಪಾತೆರಿನೆಕ್ಕೇ ಸುಂಕ ಪಾಡಿಯೆರ್. ಈತ್ ಯಾವುಜಿ ಪಂದ್ ಒರಿದಿನ ತುಳುನಾಡ್ನ್ ರಡ್ಡ್ ತುಂಡು ಮಲ್ತ್ ಒಡಿಪು ಕುಡ್ಲನ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಕುಡ್ಲ ಮಂಗಳೂರಾಂಡ್, ಒಡಿಪು ಉಡುಪಿಯಾಂಡ್, ಪೆಜಮಾಡಿ ಹೆಜಮಾಡಿಯಾಂಡ್,ಚಮತೂರು ಸಿಮಂತೂರಾಂಡ್, ಸಂಪಾಯಿ ಸಂಪಿಗೆಯಾಂಡ್, ಉಬಾರ್ ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿಯಾಂಡ್, ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ ಆಯೊಲು, ಜುಮಾದಿ ಧೂಮಾವತಿಯಾಯೆ. ಅಲ್ಪಲ್ಪ ತುಳುತ ಓಂಟೆ ನಾಲಾಯಿಡ್ ಪತ್ ದ್ ಪೊಜೆಂಕಿಯೆರ್.
ಆ ತೆಂಬರೆದ ಸಬ್ದ ಓಲುಲಾ ಕೇನೊಂದಿಜ್ಜಿ. ಬಬ್ಬುನ ಬಾದೆಲಾ ಅಡೆಗೇ ಮದೆ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್. ಕರ,ಬಿಸಲೆ, ಮುಗಾಯಿ,ಕಡ್ಯ, ಕುತ್ತರಿ, ಅಡ್ಯರ, ಬಾವಡಿಗೆ, ತಟ್ಟಿ ಕುಡ್ಪು, ಭರಣಿ, ಮುಡಿ ತುಪ್ಪೆಲಾ ತೋಜೊಂದಿಜ್ಜಿ. ನಮ್ಮ ಭಾಷೆನ್ ಮದತಿನತ್ತಂದೆ ನಮ್ಮ ಮೂಲೊನೇ ನಮ ಮದತನಾ? ನಾಗ ಬನೊಕು ಇತ್ತೆ ಉಚ್ಚು ಬರ್ಪುಜಿಗೆ, ಬೆರ್ಮೆರ್ ಯಾಪೊನೇ ಮೌನ ಆತೆರ್ಗೆ, ದೈವೊಲುಲಾ ಇತ್ತೆ ಸವಾರಿಗ್ ಪಿದಡುಜಗೆ, ಪೂಜಾರ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಇತ್ತೆ ಕೊಡಿ ಇರೆಲಾ ತಿಕ್ಕುಜಿಗೆ, ಗುತ್ತುದ ಮನೆ ಮಂಚಾವುಗು ಉದಲ್ ಪತ್ದ್ಂಡ್ಗೆ, ಕೂಚಿದ ನೀರ್ಗ್ಲಾ ಪಾಮಾಜಿ ಪತ್ಂಡ್ಗೆ, ಬಡಕಾಯಿ ದೇವೆರ್ನಡೆ ಇತ್ತೆ ಏರ್ಲಾ ಪೋಪುಜೆರ್ಗೆ, ಮಾರಿಪೂಜೆಗಾದ್ ಕಾಪುಗು ಪೋವರೆಲಾ ಕಾಲ ಬರೊಂದಿಜ್ಜಿಗೆ, ಆಟಿ ಕಳಂಜೆ ಸ್ಟೇಜ್ ಸೇರ್ದೆಗೆ, ನೇಜಿ-ನಟ್ಟಿ ನಾಡ್ಂಡಲಾ ತಿಕ್ಕುಜಿಗೆ.
ಉಂದು ಲಕ್ಕೊಡಾಯಿನ ಪೊರ್ತು. ಭಾಷೆ ಒರಿಯೊಂಡಾದ ಪೊರುಂಬುಲೆ. ಭಾಷೆ ಉಪ್ಪಂದಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪೊಟ್ಟು ತಾರೆದ ಮರತಲೆಕ್ಕ, ಅವುಲು ತಾರೆ ಉಪ್ಪುಂಡು ಆಂಡ ತಾರಾಯಿಡ್ ತಿರ್ಲ್ ಉಪ್ಪುಜಿ. ಜೈದಿನಕಲೆನ್ ತೊರ್ತುದು ಲಕ್ಕಾಲೆ. ತಾಲ್ದ್ ಪೋತಿ ಪದಕುಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಸೇರಾಗ, ಕುಡ ಪೊರ್ಲಗಂಟ್ದ ತುಳುನಾಡ್ ಕಟ್ಟ್ ಗ.ತುಳುಭಾಷೆ ಅಳಿಯೊರ್ದು ದುಂಬು ಒರಿಪಾಗ, ತುಳು ಮಣ್ಣ್ ದ ಪರಕೆ ಸಂದಾಗ. ಅಪ್ಪೆ ದಾಂತಿ ಬಾಲೆದ ಲೆಕ್ಕ ತುಳು ಇನಿ ಸೊರಗೊಂದುಂಡು, ಪಜೆ ಪತ್ತ್ದ್ಂಡ್ . ಕೊರ್ಪಿನಕುಲು ಕೊರ್ಜೆರ್ಡ ಒಯಿತ್ದ್ ಗೆತೊನ್ಗ. ಸತ್ಯೊಡಪ ಬತ್ತೆರ್ಡ ತರೆ ತಗ್ಗಾದ್ ಒತ್ತೊನುಗ, ಅನ್ಯಾಯೊಡು ಬತ್ತಿನಕ್ಲೆಗ್ ತುಳುವೆರೆ ಪಿಸಿರ್ ನ್ ತೂಪಾಗ.. ತುಳು ಒರಿಪಾಗ.. ತುಳು ಬುಲೆಪಾಗ.
- ಮಹಿ
